Üretra Darlığı
Hakkında Genel Bilgiler
Op. Dr. E. Aziz PEKER
Üretra:
Mesane diye de adlandırılan idrar kesesinde
biriken idrarın dışarı çıkarken geçtiği tüp şeklindeki kanala
denir.
Mesaneden çıkan idrar, önce prostat içindeki üretraya girer
sonra penisin içindeki üretra bölümünden geçerek dışarı çıkar.
Çevresinde bulunan organa göre üretra, bölümlere ayrılır.
Üretra Darlığı Nedir:
Yukarıda
tanımlanan üretra
kanalının yine kendi dokusunun kalınlaşarak onu daraltması
durumuna Üretra Darlığı denilir.
Normal Üretra
Darlıklar Oluşmuş Üretra
ÜRETRA
DARLIĞI NEDEN OLUŞUR?
Temel neden kanalın içini kaplayan ince
dokunun bir şekilde hasar görmesi ve metabolizmanın bu hasara
karşı verdiği abartılı iyileşme cevabıdır.
İyileşme adına hücrelerini yoğun bir şekilde bu alana
yığmasıdır.
Vücudun başka bir yerinde olabilecek daha fazla doku yığılımı
veya yapışıklıklar sorun olmazken içinden idrarın geçmesi
zorunlu olan bu kanaldaki küçük bir yapışıklık sorun
yaratmaktadır.
Darlığın uzunluğu ve yaygınlığının yakından görünüşü
Üretra darlığına neden olabilecek olası hasar
nedenleri şunlardır:
1-)
Alt idrar yolunun geçirilmiş enfeksiyonları.
Bel soğukluğu denilen, üretraya çoğunlukla
cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda tedavi erken ve yeterince
yapılmazsa darlık gelişebilir.
Antibiyotiğin olmadığı dönemlerde bu hastalık toplumun önemli
bir sorunu olarak karşımıza çıkmaktaydı. Günümüzde bu neden
azalmıştır.
2-)
Üretra yoluyla mesaneye sonda takılması:
Yoğun bakım
tedavileri sırasında, geçirilen uzun ameliyatlarda idrar takibi
için, prostat büyümesine bağlı
veya bazen yapılan anestezi sonrası idrar yapamama
durumlarında mesaneye sonda takılmaktadır
3-) İdrar yolu
aracılığıyla yapılan (kapalı) endoskopik muayeneler,
İdrarda kan görülmesinde, prostata bağlı işeme sorunlarında, ultrasonografik değerlendirmelerde yeterince açık olmayan görüntülerde yada iyileşmeyen, nedeni bulunamayan enfeksiyonlar gibi doktorun gerekli gördüğü durumlarda, mevcut hastalığı saptamak, durumu aydınlatmak için bu işleme başvurulur.
4-)
İdrar
yolu aracılığıyla yapılan(kapalı) ameliyatlar, işlemler:
a) İşeme güçlüğü yapan prostat büyümesinde
prostatı küçük parçalar halinde kesip çıkartılarak prostatın
çıkartılması:
b) Mesane içindeki tümör dokusunun küçük parçalar halinde çıkartılması:
c) Mesane taşının mesane içinde kırılıp yıkanarak çıkartılması:
Tüm bu işlemler için mesaneyi görüntüleyebilmek için üretraya ucu yuvarlak boru şeklinde içinden ışık geçen ve ince küçük mercekleri bulunan aletler yerleştirilir.
Tüm bu endoskopik aletler, tedavileri kolaylaştırmış, hastalara büyük bir konfor sağlamıştır ve bunlar günümüzde artık yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri olmuştur.
Ancak tüm girişlerin büyük çoğunlukla üretradan olması, üretra darlığının artık en sık nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır.
5-)
Leğen bölgesine alttan gelen(ata biner tarzda) darbeler,
kazalar.
Ülkemizde sık görülen trafik ve artık azalsa da yine de görülebilen iş kazaları nedeniyle, leğen kemiği kırıklarına bağlı üretra yırtılmaları ve eğere biner tarzda ince uzun bir cisim üzerine düşmelerde üretra ezilmeleri olabilmektedir. Bu kazalar üretranın ayrılmasına ya da ezilmesine neden olup, hatta üretra kanalının tamamen kapanmasına bile neden olabilmektedir.
6-Sebebi
açıklanamayan durumlar.
Yukarıda belirtilen nedenler dışında; hatırlanamayan,
saptanamayan, belirsiz bir nedenle oluşan durumlar.
BELİRTİLERİ
NELERDİR?
-İdrar yapmakta güçlük
-Zayıf, ince idrar akımının gözlenmesi
-İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma
-İdrar kesesini tam boşaltamama
NASIL
TANI (TEŞHİS) KONULUR?
1-Üroflovmetri
(İdrar akım şiddetini, debiyi ölçen test)
Normal üroflovmetri örneği
Şiddetli darlığa bağlı üroflovmetri örneği
İdrar kanalının içine dışarıdan ilaç verilerek kanalın röntgen filmi çekilir. Darlık varsa yeri, uzunluğu ve şiddeti tespit edilir.
Darlık Örnekleri:
Kısa darlık Uzun darlık
Birden fazla darlık
3-Üretral
Ultrasonografi. (Üretra kanalı ve çevresinin görüntülenmesi)
• Darlığın yaygınlığı ve şiddeti hakkında bilgi verir.
• Doktorun yapacağı ameliyat planına yardımcı olur.
• (Çok yaygın kullanım alanı yoktur, pratik değildir.)
• Çok ince aletle üretradaki darlığın gözlenmesi.
•
Özel
durumlarda yapılır, doktorun yapacağı ameliyat planına yardımcı
olur.
Üreteroskop,
(muayene aleti)
TEDAVİLER:
1-DİLATASYON
Ucu ince gövdesi daha kalın ve kıvrımlı metal veya yumuşak lastik deliksiz sonda şeklindeki araçlar ile yapılır.
Önce üretraya kaydırıcı ve yüzeysel olarak uyuşturucu ilaç karışımından oluşan jöle şeklinde steril bir madde sıkılır.
Arkasından inceden kalına doğru bujiler darlığı geçecek şekilde üretraya itilir.
Darlık çeşitli yerlerinden yırtılarak açılmış olur.
Genel anesteziye gerek kalmadan muayene odasında yapılabilir.
Metal dilatatörler
Dilatasyonla
darlığın açılması
Ayrıca kendisi kaygan olan dilatasyon sondaları da vardır.Gerekli eğitim sonrası bazı hastalar evlerinde aralıklı olarak kendileri de uygulayabilirler
ENDOSKOPİK (KAPALI) AMELİYAT
Anestezi altında ameliyathanede yapılır.
Gerekli hazırlıklardan sonra özel aletlerle üretraya girilir ve
tüm üretra görülür,
darlık bölgesine ulaşılır, gözlem altında darlık özel bir
bıçakla bir yerinden kesilerek açılır.
Kesilen yere idrar değmemesi ve kesilen yerin iyileşmesi için mesane sondası takılır. Sonda 3-5 gün kalır
Endoskopik ameliyatla darlığın açılması
Açık ameliyatların iki amacı vardır:
1-Darlık dokusunun kesilip çıkarılması ve sağlıklı dokuların birleştirilmesi.
2- Darlık dokusunun uzunluğuna kesilip açılması ve bu açıklığa hastanın kendi vücudunun bir bölgesinden(çoğunlukla yanak içi) alınan sağlıklı dokunun yamanması.
Uyumu ve sonuçlarının çok iyi olmasından
dolayı yanak içi doku kullanımı yaygın olarak kullanılmaktadır.
Darlık dokusu çoğalsa bile farklı dokuyu kapatmamaktadır. Ancak
bağlantı kenarlarında daha ender darlık olabilmektedir.
Kırmızı bölümler üretranın vücudun başka yerinden alınmış yama dokusunun çeşitli yerleşme yöntemlerini göstermektedir.
Dünyada yapıla çok sayıda ki bilimsel çalışmalara göre;
1-Dilatasyon ve endoskopik(kapalı) ameliyatlar daha kolaydır ve yaygın olarak kullanılır, ancak başarı oranı düşüktür(%50). Kısa, ince darlıklarda önerilir.
Tekrarlayan darlıklarda başarı oranı gittikçe daha da azalır.
Hastanın genel durumu açık ameliyata uygun değilse veya istemiyorsa 3. İşlem önerilmemektedir.
iki kapalı ameliyattan sonra açık ameliyat önerilmektedir.
2-Açık ameliyatlar(üretroplasti)
sonuçları oldukça başarılı olduğu için(%90) günümüzde önerilen
tedavi yöntemi olmuştur.
Ana Sayfaya
dönmek için tıklayınız.