Üretra Darlığı Hakkında Genel Bilgiler

Op. Dr. E. Aziz PEKER


Üretra Nedir:


Üretra: Mesane diye de adlandırılan idrar kesesinde biriken idrarın dışarı çıkarken geçtiği tüp şeklindeki kanala denir.
Mesaneden çıkan idrar, önce prostat içindeki üretraya girer sonra penisin içindeki üretra bölümünden geçerek dışarı çıkar.
Çevresinde bulunan organa göre üretra, bölümlere ayrılır.

 

Üretra Darlığı Nedir:

 

Yukarıda tanımlanan üretra kanalının yine kendi dokusunun kalınlaşarak onu daraltması durumuna Üretra Darlığı denilir.

  

Normal Üretra



Darlıklar Oluşmuş Üretra           

 

ÜRETRA DARLIĞI NEDEN OLUŞUR?

 

Temel neden kanalın içini kaplayan ince dokunun bir şekilde hasar görmesi ve metabolizmanın bu hasara karşı verdiği abartılı iyileşme cevabıdır.
İyileşme adına hücrelerini yoğun bir şekilde bu alana yığmasıdır.
Vücudun başka bir yerinde olabilecek daha fazla doku yığılımı veya yapışıklıklar sorun olmazken içinden idrarın geçmesi zorunlu olan bu kanaldaki küçük bir yapışıklık sorun yaratmaktadır.

 

 

                                             

Darlığın uzunluğu ve yaygınlığının yakından görünüşü

 

Üretra darlığına neden olabilecek olası hasar nedenleri şunlardır:

 

1-) Alt idrar yolunun geçirilmiş enfeksiyonları.

 

Bel soğukluğu denilen, üretraya çoğunlukla cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda tedavi erken ve yeterince yapılmazsa darlık gelişebilir.
Antibiyotiğin olmadığı dönemlerde bu hastalık toplumun önemli bir sorunu olarak karşımıza çıkmaktaydı. Günümüzde bu neden azalmıştır.


 

2-) Üretra yoluyla mesaneye sonda takılması:

 

Yoğun bakım tedavileri sırasında, geçirilen uzun ameliyatlarda idrar takibi için, prostat büyümesine bağlı  veya bazen yapılan anestezi sonrası   idrar yapamama durumlarında mesaneye sonda takılmaktadır

       

 

 

3-) İdrar yolu aracılığıyla yapılan (kapalı) endoskopik muayeneler,

 

İdrarda kan görülmesinde, prostata bağlı işeme sorunlarında, ultrasonografik değerlendirmelerde yeterince açık olmayan görüntülerde yada iyileşmeyen, nedeni bulunamayan enfeksiyonlar gibi doktorun gerekli gördüğü durumlarda, mevcut hastalığı saptamak, durumu aydınlatmak  için  bu işleme başvurulur.


(Sistoskopi)      

 
4-) İdrar yolu aracılığıyla yapılan(kapalı) ameliyatlar, işlemler:

 

a) İşeme güçlüğü yapan prostat büyümesinde prostatı küçük parçalar halinde kesip çıkartılarak prostatın çıkartılması:

       

 

b) Mesane içindeki tümör dokusunun küçük parçalar halinde çıkartılması:

 

c) Mesane taşının mesane içinde kırılıp yıkanarak çıkartılması:


 
d) Mesaneden yabancı cisim çıkartılması, mesaneyi böbreğe bağlayan idrar kanalı(üreter) taşlarının kırılması, böbreğe kateter takılması ve benzeri endoskopik(kapalı) işlemler:

 

Tüm bu işlemler için mesaneyi görüntüleyebilmek için üretraya ucu yuvarlak boru şeklinde içinden ışık geçen ve ince küçük mercekleri bulunan aletler yerleştirilir.

Tüm bu endoskopik aletler, tedavileri kolaylaştırmış, hastalara büyük bir konfor sağlamıştır ve bunlar günümüzde artık yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri olmuştur.

Ancak tüm girişlerin büyük çoğunlukla üretradan olması, üretra darlığının artık en sık nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır.

 

5-) Leğen bölgesine alttan gelen(ata biner tarzda) darbeler, kazalar.

 

Ülkemizde sık görülen trafik ve artık azalsa da yine de görülebilen iş kazaları nedeniyle, leğen kemiği kırıklarına bağlı üretra yırtılmaları ve eğere biner tarzda ince uzun bir cisim üzerine düşmelerde üretra ezilmeleri olabilmektedir. Bu kazalar üretranın ayrılmasına ya da ezilmesine neden olup, hatta  üretra kanalının tamamen kapanmasına bile neden olabilmektedir.


6-Sebebi açıklanamayan durumlar.


Yukarıda belirtilen nedenler dışında; hatırlanamayan, saptanamayan, belirsiz bir nedenle oluşan durumlar.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

 

-İdrar yapmakta güçlük

-Zayıf, ince idrar akımının gözlenmesi

-İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma

-İdrar kesesini tam boşaltamama

 

NASIL TANI (TEŞHİS) KONULUR?

 

1-Üroflovmetri (İdrar akım şiddetini, debiyi ölçen test)

 

Normal üroflovmetri örneği

 

Şiddetli darlığa bağlı üroflovmetri örneği

 

 

 

2-Üretrogram (Üretra kanalının filmi)

 

İdrar kanalının içine dışarıdan ilaç verilerek kanalın röntgen filmi çekilir. Darlık varsa yeri, uzunluğu ve şiddeti tespit edilir.

8.jpg

 Normal üretra filmi ve krokisi

 

Darlık Örnekleri:

3.JPG  4.JPG

Kısa darlık                                                             Uzun darlık

 
Birden fazla darlık

 

Çok uzun darlık


3-Üretral Ultrasonografi. (Üretra kanalı ve çevresinin görüntülenmesi)

 



      Darlığın yaygınlığı ve şiddeti hakkında bilgi verir.

      Doktorun yapacağı ameliyat planına yardımcı olur.

      (Çok yaygın kullanım alanı yoktur, pratik değildir.)

 

4-Üretroskopi

 

      Çok ince aletle üretradaki darlığın gözlenmesi.

      Özel durumlarda yapılır, doktorun yapacağı ameliyat planına yardımcı olur.


Üreteroskop, (muayene aleti)


TEDAVİLER:

 

1-DİLATASYON

 

Ucu ince gövdesi daha kalın ve kıvrımlı metal veya yumuşak lastik deliksiz sonda şeklindeki araçlar ile yapılır.

 

Önce üretraya kaydırıcı ve yüzeysel olarak uyuşturucu ilaç karışımından oluşan jöle şeklinde steril bir madde sıkılır.

 

Arkasından inceden kalına doğru bujiler darlığı geçecek şekilde üretraya itilir.

Darlık çeşitli yerlerinden yırtılarak açılmış olur.

Genel anesteziye gerek kalmadan muayene odasında yapılabilir.

 

    

Metal  dilatatörler


Yumuşak elastik dilatatörler


Dilatasyonla darlığın açılması

Ayrıca kendisi kaygan olan dilatasyon sondaları da vardır.Gerekli eğitim sonrası bazı hastalar evlerinde aralıklı olarak kendileri de uygulayabilirler

 

ENDOSKOPİK (KAPALI) AMELİYAT

 

Anestezi altında ameliyathanede yapılır. Gerekli hazırlıklardan sonra özel aletlerle üretraya girilir ve tüm üretra görülür,
darlık bölgesine ulaşılır, gözlem altında darlık özel bir bıçakla bir yerinden kesilerek açılır.

Kesilen yere idrar değmemesi ve kesilen yerin iyileşmesi için mesane sondası takılır. Sonda 3-5 gün kalır

 

İlgili resim          

 

Endoskopik ameliyatla darlığın açılması

 

 

 

 

AÇIK AMELİYATLAR:

 

Açık ameliyatların iki amacı vardır:
 



1-Darlık dokusunun kesilip çıkarılması ve sağlıklı dokuların birleştirilmesi.

 

2- Darlık dokusunun uzunluğuna kesilip açılması ve bu açıklığa hastanın kendi vücudunun bir bölgesinden(çoğunlukla yanak içi) alınan sağlıklı dokunun yamanması.

 

Uyumu ve sonuçlarının çok iyi olmasından dolayı yanak içi doku kullanımı yaygın olarak kullanılmaktadır. Darlık dokusu çoğalsa bile farklı dokuyu kapatmamaktadır. Ancak bağlantı kenarlarında daha ender darlık olabilmektedir.

 

 

Kırmızı bölümler üretranın vücudun başka yerinden alınmış yama dokusunun çeşitli yerleşme yöntemlerini göstermektedir.

 

TEDAVİLERİN BAŞARILARI

 

Dünyada yapıla çok sayıda ki bilimsel çalışmalara göre;

 

1-Dilatasyon ve endoskopik(kapalı) ameliyatlar daha kolaydır ve yaygın olarak kullanılır, ancak başarı oranı düşüktür(%50). Kısa, ince darlıklarda önerilir.

 

Tekrarlayan darlıklarda başarı oranı gittikçe daha da azalır.

 

Hastanın genel durumu açık ameliyata uygun değilse veya istemiyorsa 3. İşlem önerilmemektedir.

iki kapalı ameliyattan sonra açık ameliyat önerilmektedir.

 

2-Açık ameliyatlar(üretroplasti) sonuçları oldukça başarılı olduğu için(%90) günümüzde önerilen tedavi yöntemi olmuştur.



Ana Sayfaya dönmek için tıklayınız.